Van hobby naar professionele aanpak
Michael Hlungwani was leraar aan de lagere school, toen hij begon met bijenhouden, bij wijze van hobby. Zijn eerste bijenkasten maakte hij uit stukken afvalhout. Een lekkende waterton diende eveneens als bijenwoning.
In 1996 liet hij door een meubelmaker een aantal bijenkasten maken en zette de eerste stap naar een professionele aanpak.
Familiebedrijf
Zijn vrouw, Miriro, volgde een cursus bijenhouden kreeg daar een roker en een set beschermende kleding. Na de eerste oogst was er veel vraag vanuit de omgeving naar hun honing. Zo werd van de hobby een bron van inkomsten.
Het succes van de Hlungwani’s wekte veel belangstelling bij omwonenden. Zij wilden steeds meer weten over imkeren. Tien families kwamen bij elkaar en vormden de Kutsungirira Beekeeping Club.
De Kutsungirira Beekeeping Club
Sinds 2001 zijn 25 mannen en vrouwen opgeleid in bijenhouden en bedrijfsvoering. In totaal hebben zij nu 115 bijenkasten. Ze gebruiken de zogenaamde Kenia bovenlatten kasten, die door lokale ambachtslieden kunnen worden gemaakt. Deze worden op onderstellen gezet of opgehangen onder een schaduwdak voor gemak bij de controle en oogst.
Dit maakt het bijenbeheer makkelijker dan de traditionele bijenkasten van boombast of uitgeholde boomstammen, die hoog in bomen werden geplaatst. Door deze toegankelijke werkwijze is het ook voor vrouwen zeer aantrekkelijk geworden om bijen te houden. Tweederde van de leden zijn vrouwen.
Zimbabwe is de afgelopen jaren veel in het nieuws geweest: Droogte en overstromingen, geweld en intimidatie rond de bezetting van landbouwbedrijven en de verkiezingen, doorgaande economische achteruitgang, dreigende hongersnood. Ook de bijenhouders en keuterboeren van Mwenezi District hebben de effecten daarvan te verduren. Opgeven zullen zij niet. Kutsungirira betekent “Volharden in moeilijke tijden”, een bewust gekozen naam.
Mwenezi District
Het zeer afgelegen Mwenezi District in zuidoost Zimbabwe, waar Michael woont, biedt de inwoners weinig mogelijkheden om inkomsten te verwerven. Extreme droogte afgewisseld door watersnood maken het klimaat ongunstig voor landbouw. In het rotsachtige landschap met zijn rijke natuurlijke vegetatie leven van oudsher wilde bijen.
De oogst
Voor de oogst gebruiken ze een roker met houtskool en koeienmest, een ‘borsteltje’, gemaakt van een tak en kippenveren, een paraffinelichtje, een mes en plastic emmers. Leren werkhandschoenen, een pak en de imkershoed dienen ter bescherming tegen onrustige bijen.
In 2002 heeft de opbrengst aan honing in hoge mate geholpen het gebrek aan granen en ander basisvoedsel te compenseren. De oogst van juni 2003 heeft 560 kg (1044 potjes) honing opgeleverd. Gezien de grote vraag naar honing op de plaatselijke en landelijke markt kan productie van meer honing en bijenwas voor de bevolking van Mwenezi District een belangrijke bron van inkomsten gaan betekenen. Daarom wil KBC meer nieuwe imkers opleiden.
Grootse plannen
De bijenhouders van de Kutsungirira Beekeeping Club voeren een tweejarenplan door om het project verder uit te bouwen.
Kutsungirira Beekeeping Club werd in de eerste fase bijgestaan door diverse particulieren en organisaties en hoopt ook nu op ondersteuning voor de uitbreiding van haar opbouwende werkzaamheden. De club verwacht vanaf 2006 zelfstandig te opereren.
Dit is een bijdrage van NJimmersed – adviseur Duurzaamheid.