De Amazone rivier & het regenwoud

De Amazone wordt vaak het belangrijkste natuurgebied ter wereld genoemd. Er leven zo veel plant- en diersoorten dat het moeilijk is de tel bij te houden en er worden constant nieuwe soorten ontdekt. Het is met recht de schatkamer van de wereld op natuurlijk gebied te noemen.

Als je de Amazone bezoekt is het verstandig een goed beeld van het gebied te hebben. Het is namelijk niet zo dat je al deze dier- en plantsoorten met gemak zult gaan zien. In de zeer dichte jungle is het bij voorbaat al gecompliceerd om dieren waar te nemen. Daarnaast hebben veel dieren uitstekende camouflage kleuren. En om het nog lastiger te maken zijn veel van de dieren vooral ’s nachts actief.

De uitgestrektheid van de wildernis, het leven langs één van de belangrijkste rivieren ter wereld en de benutting van wat de natuur te bieden heeft zijn vaak de zaken die een tocht langs, over of door de Amazone de moeite waard maken. Dagenlange boottochten van bijvoorbeeld het oostelijk gelegen Belém naar het centraal gelegen Manaus geven je een beeld van de enorme uitgestrektheid van de Amazone rivier en het regenwoud.

De Amazone rivier is met een lengte van ruim 6.500 kilometer de op één na langste rivier ter wereld. De bron van de rivier ligt niet in Brazilië maar in Peru. Vanuit de bron begint het water aan haar lange reis door de Peruaanse en Braziliaanse wouden om uiteindelijk bij een 300 kilometer brede monding in de Atlantische Oceaan te verdwijnen. Dit “verdwijnen” gaat overigens niet zo maar, want het water blijft nog vele kilometers lang zoet van smaak.

In de 300 kilometer brede monding van de Amazone liggen veel excursiebestemmingen. Belém is de stad bij uitstek om het begin (of, afhankelijk hoe je kijkt, het einde) van het Amazone gebied te ontdekken. Boottochtjes over de Rio Guamá in een kleurige watertaxi, een bezoek aan het grootste eiland Ilha de Marajó, het eiland Mosquiero of het papegaaieneiland Ilha dos Papagaios zijn slechts enkele voorbeelden van mogelijke uitstapjes. Het laatste eiland doet haar naam eer aan met honderden papegaaien, maar ook parkieten en apen en vele andere diersoorten.

De vroege bewoning door indiaanstammen blijkt o.a. uit de rotsschilderingen en vondsten bij Monte Alegre. Hoe oud de schilderingen precies zijn is niet helemaal duidelijk maar onderzoek wijst uit dat het gebied rond 10.000 v.Chr. reeds bewoond moet zijn geweest. Op diverse plekken in het gebied zijn de (prehistorische) schilderingen te vinden in grotten die tot 400 jaar geleden nog gebruikt werden door de inheemse bevolking.

De Amazone rivier wordt door honderden zijrivieren gevoed. In het noorden zijn de Rio Branco en de Rio Negro de belangrijkste van deze “voeders”. Het gebied tussen de Amazone in het zuiden, de Rio Orinoco in het noorden, en de Negro en Branco rivier er tussen in vormt het gebied waar eeuwen geleden de avonturiers op zoek gingen naar de vermaarde goudstad El Dorado. Veel van deze avonturiers hebben de expeditie niet overleefd in dit weinig vergevingsgezinde gebied. El Dorado werd tot heden nooit ontdekt en wordt tegenwoordig vooral nog als mythe beschouwd.

El Dorado, de man van goud

Menig goud- en gelukzoeker is in de oerwouden van de Amazone verdwenen om nimmer terug te keren. Andere ontdekkingsreizigers stuitten op wilde Indianen, de gevaren van de jungle of moesten terugkeren doordat de voorraden op waren. Velen waren op zoek naar het legendarische El Dorado, dat de gouden man betekent.

Deze gouden man was de koning van een rijk dat met goud bedolven was. De koning zelf zou zich dagelijks bedekken met goudpoeder. De Indianen die eerst ontkenden dat een dergelijk rijk bestond verzonnen maar verhalen om de slachtpartijen die op ontkenning (volgens de goudzoeker waren het leugens) stonden te vermijden.

Het resultaat was slechts dat de expedities zo ver mogelijk de onmetelijke wildernis in werden gestuurd zodat ze geen kwaad konden aanrichten.